DISEBABKAN
sistem pendidikan di Malaysia lebih mengutamakan kecemerlangan
akademik akhirnya telah menyebabkan berlakunya ketidakseimbangan
gender di universiI dan dalam struktur pekerjaan.
Bilangan
pelajar di universiti awam dan swasta turut dikuasai oleh 70 peratus
wanita dan ini merupakan hasil dari cara kita mendidik para pelajar
yang mementingkan pencapaian pengetahuan berbanding keperluan sebenar
pendidikan sebagai memenuhi tuntutan hidup yang dapat menguasai ilmu.
Faktor
gender telah memberikan kelebihan semula jadi kepada wanita kerana
menurut kajian kadar ingatan mereka adalah lebih tinggi berbanding
dengan lelaki. Disebabkan bentuk sistem pendidikan yang mementingkan
ingatan, yakni melontarkan kembali apa yang diajar di sekolah, maka
lelaki didapati kurang cemerlang dalam setiap peperiksaan yang
bersifat demikian.
Menurut
Dr. Shahren Ahmad Zaidi Adruce, pensyarah Fakulti Sains Kognitif dan
Pembangunan Manusia, Universiti Malaysia Sarawak bagi mengatasi
ketidakseimbangan tersebut kita perlu keluar dari bentuk sistem
pendidikan yang bersifat punitif.
“Dalam
sistem pendidikan yang berorientasikan punitive, mereka yang
cemerlang dalam peperiksaan mendapat hampir kesemua peluang manakala
mereka yang kurang cemerlang akan ketinggalan. Keadaan itu sepatutnya
diubah untuk membolehkan mereka yang lambat memahami proses menerima
pengetahuan mendapat peluang kedua atau ketiga sebagaimana diinginkan
oleh pendemokrasian pendidikan,” jelas Dr Shahren dalam forum
sempena Sambutan Hari Guru 2011 Peringkat Kebangsaan di Balai Budaya,
Dewan Bahasa dan Pustaka cawangan Kuching, Sarawak pada 15 Mei 2011.
Forum
tersebut dipengerusikan oleh Dr Jeniri Amir, pensyarah kanan Fakulti
Sains Sosial, Unimas manakala tiga lagi ahli panel ialah Dato’
Devamany, Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Prof Madya Dr
Fatimah Haji Bujang, Pensyarah Fakulti Perakaunan, Universiti
teknologi MARA kampus Kota Samarahan, Sarawak dan Awangku Merali
Pengiran Mohamad, dari Jabatan Pelajaran Sarawak.
Menurut
Dr Shahren lagi, mereka yang gagal dalam pendidikan turut menyumbang
kepada masalah sosial dalam masyarakat kerana menganggap dirinya
tidak dapat menyumbang dan mengalami masalah dalam penerimaan
masyarakat.
“Dengan
cara ini, sistem pendidikan turut menyumbang kepada peningkatan
jenayah di mana mereka tidak diberi peluang untuk memperbaiki
pencapaian diri dalam sistem pendidikan. Kerana itu kita memerlukan
satu bentuk sistem pendidikan yang lebih toleran dan turut
menyediakan peluang untuk untuk membaiki kelemahan,” jelas Dr
Shahren.
Dr
Fatimah dan Dato’ Devamany turut melihat kepada perubahan
dalam diri seseorang itu sebagai asas yang penting bagi membangunkan
modal insane kerana “tidak ada guru yang besara”. Guru akan tetap
diingati dan dipanggil guru walaupun dari segi umurnya telah bersara.
Bagi
membolehkan seseorang guru melakukan tranformasi, menurut Dato
Devamany yang juga bekas seorang guru lebih cenderung melihat kepada
perubahan dalam diri sendiri terlebih dan “tidak terlalu memberikan
fiokus kepada faktor luaran. Bagi guru, tanggungjawab utamanya ialah
memastikan setiap pelajar dapat belajar dengan berkesan sehingga
mereka boleh menjadi seorang yang cemerlang.”
Para
guru turut diseur agar dapat menghapuskan “budaya ketepuan anjakan”
kerana persekitaran dunia telah berubah atas pelbagai faktor termasuk
globalisasi. Kerajaan telah merangka pelan transformasi dengan hasrat
untuk meningkatkan kedudukan pendapatan rakyat untuk muncul sebagai
negara berpendapat tinggi menjelang tahun 2020.
Pendapat
tersebut disokong oleh Dr Fatimah yang menganggap bahawa setiap
daripada rakyat perlu bertanggungjawab untuk melakukan sesuatu agar
tidak mewujudkan suasana “mati sebelum ajal”, iaitu tidak ingin
berubah. Perubahan, meskipun tidak mahu dilaksanakan, ia akan tetap
berlaku dan dalam situasi itu jika kita tidak berusaha untuk
melakukannya, kita bolehlah diibaratkan sebagai telah mati dalam
perjuangan.
Dr
Fatimah turut melihat bahawa “perubahan itu mesti bermula dalam
diri kita sendiri” kerana dalam fitrah pendidikan, hasil yang lebih
dipentingkan ialah murid dan kerana itulah “murid mestilah lebih
pandai daripada guru.”
Jika
pada akhirnya guru lebih pandai daripada murid, guru itu sebenarnya
tidak berupaya melaksanakan transformasi pendidikan untuk membentok
modal insan yang amat diperlukan oleh negara bagi mencapai tahap
negara maju.
“Persoalan
yang kita hadapi sekarang ialah masalah sosial dan dalam melihat
perkara ini kita tidak seharusnya cuba mencari siapakah yang patut
dipersalahkan. Kita seharusnya mencari jalan bagaimana untuk
membendungnya, kerana guru mempunyai input dan output yang penting,”
jelas Dr Fatimah.
Bagi
Awangku Merali, persoalan gender bukanlah perkara yang bakal
menyebabkan berlakunya masalah dalam masyarakat kerana memang antara
lelaki dan wanita telah dilahirkan secara semulajadinya berbeza.
Wanita mempunyai bentuk fizikal, misalnya keadaan punggung adalah
lebih besar daripada lelaki. Lelaki pula mempunyai bentuk bahu yang
lebih lebar berbanding wanita.
“Perbezaan
ini memberikan kita pemahaman bahawa wanita mempunyai kesanggupan
untuk duduk lebih lama berbanding dengan lelaki. Lelaki pula
mempunyai semangat mengembara (explorer) yang lebih besar berbanding
lelaki. Maka ini bermakna proses pembelajaran antara lelaki dan
wanita sudah menunjukkan keperluan yang berbeza.
“Disebabkan
sistem pendidikan lebih mementingkan kandungan pengetahuan, makin
banyak diperoleh makin dilihat cemerlang, ia akan menyebabkan lelaki
kurang berjaya berbanding lelaki,” tambah Awangku Merali, seorang
pendidik.
Walau
apa pun, “kedudukan wanita mengatasi lelaki bukanlah sesuatu yang
harus dilihat sebagaj satu masalah. Ia merupakan kejayaan bersama
kerana kita telah memberikan peluang yang sama kepada wanita selaras
dengan perubahan semasa.
“Sistem
pendidikan kita sebelumnya tidak memberikan ruang yang meluas kepada
wanita maka itulah menyebabkan ramai lelaki bersekolah dan akhirnya
menguasai bidang pekerjaan. Keadaan kini telah berubah kerana sudah
ada satu gerakan untuk meningkatkan kedudukan wanita dalam sektor
pengurusan dan pembuatan keputusan sehingga ke tahap 30 peratus di
Malaysia sebagaimana yang dipersetujui oleh kerajaan,” jelas
Awangku Merali.
Bagi
Dr Fatimah, lelaki dan wanita sebenarnya sama-sama penting kerana
dalam masyarakat Islam yang lebih dipentingkan kehidupan yang
sejahtera sebagai pasangan. Ini bererti, lelaki juga perlu dididik
supaya mencapai tahap kecemerlangan kerana wanita turut memerlukan
pasangan yang seimbang.
Bagi
Dr Shahren, walaupun lelaki dan wanita sesama diperlukan sebagai
modal insan yang cemerlang, di sisi Islam yang lebih penting ialah
tahap ketakwaan. Maka di sinilah masalah yang harus difahami oleh
guru-guru untuk melakukan tranformasi kerana mereka yang kurang
bernasib baik dalam peperiksaan tidak bermakna mereka tidak
cemerlang, mereka boleh memberikan sumbangan yang besar jika mereka
terus diberikan peluang untuk ikut sama dalam proses pembelajaran
yang lebih terbuka dan toleran.
Forum
yang bertajuk “Guru Penjana Transformasi Pendidikan Negara” itu
sepakat bersetuju bahawa gurulah yang berupaya menggerakkan
tranformasi pendidikan. Tanpa guru, agenda tranformasi yang baik dan
menarik tidak akan mecapai kejayaan sebagaimana yang diharapkan oleh
Kerajaan. Dan, dalam melaksanakan perubahan tersebut, guru terlebih
dahulu mentranformasikan dirinya terlebih dahulu agar terus dilihat
relevan dan berkesan.
Awangku
Merali memberikan saranan terbaik untuk guru supaya menggunakan
pengetahuan dan pengalaman lampau untuk mendokong sesuatu yang baru,
kerana itulah guru mesti melihat keberkesanan kaedah pedagogi yang
ada dalam diri sendiri. Orang lain mungkin boleh mengambil alih
tanggungjawab yang lain, tetapi tidak boleh mengambil alih
aspek pedagogi. Kemahiran pedagogi mestilah diresapi dengan jiwa
pendidik yang tinggi, maka dengan itu guru akan terus dapat
menyumbangkan peranannya sebagai “penjana transformasi pendidikan
negara.”
